Μοιάζει με κοινό κέικ και έχει βάρος μόλις 80 γραμμάρια, αρκεί όμως για να συντηρήσει τον ανθρώπινο οργανισμό επί ένα 24ωρο, καθώς περιέχει τις θερμίδες και τις πρωτεΐνες ενός πλήρους γεύματος. Η συνταγή είναι του καθηγητή Βιοχημείας Δημήτρη Κουρέτα.
Η μαζική παραγωγή του θα μπορούσε να αποτελέσει αξιόπιστη επισιτιστική βοήθεια για τον Τρίτο Κόσμο αλλά και να λύσει ένα οξύ περιβαλλοντικό πρόβλημα, που ευθύνεται για μαζικούς θανάτους χιλιάδων ψαριών στα ελληνικά υδάτινα οικοσυστήματα. Το θαυματουργό ελληνικό αρτοσκεύασμα αποτελεί παγκόσμια πατέντα, που διατίθεται ήδη στο εμπόριο κι έχει γίνει περιζήτητo εκτός συνόρων. Ονομάζεται κέικ αποκατάστασης Feed Back (=ανατροφοδότηση) και το κύριο συστατικό του προέρχεται από το τυρόγαλα ή ορό γάλακτος, το εξαιρετικά ρυπογόνο απόβλητο των τυροκομείων, που απορρίπτεται ανεξέλεγκτα στα ποτάμια, εξαφανίζοντας το οξυγόνο και κάθε ίχνος ζωής σε ακτίνα χιλιομέτρων. Για κάθε κιλό τυριού παράγονται 9 κιλά τυρογάλακτος, ενώ το απόβλητο μόνο ενός τυροκομείου έχει ισοδύναμο βιολογικό φορτίο με αυτό μιας μικρής πόλης 40.000 κατοίκων.
Τα αμέτρητα περιβαλλοντικά επεισόδια στον Πηνειό, ο οποίος κάθε τόσο παρουσιάζει τη θλιβερή εικόνα των άσπρων νερών που ξεβράζουν νεκρά ψάρια στις όχθες του, οδήγησε τη Νομαρχία Λάρισας να αποταθεί σε ειδικούς επιστήμονες. Το 2006 ανέθεσε στο Τμήμα Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας την εκπόνηση ειδικής μελέτης για την αναζήτηση λύσεων στη διαχείριση του ρυπογόνου απόβλητου. Κανείς ωστόσο δεν υπολόγιζε τότε πως αυτή θα ήταν η αφετηρία και ο οδηγός για την εφεύρεση ενός θαυματουργού κέικ. «Στο εργαστήριο ανακαλύψαμε μια διαδικασία επεξεργασίας του τυρογάλακτος που απομονώνει την πρωτεΐνη και αυτό που απομένει είναι απλό νερό, απαλλαγμένο από ρυπαντικό φορτίο», εξηγεί o επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, αναπληρωτής καθηγητής, Δημήτρης Κουρέτας. Η ιδέα άρχισε τότε να γεννιέται και ο στόχος της μελέτης έγινε διπλός: Λύση στο περιβαλλοντικό πρόβλημα και αξιοποίηση της πρωτεΐνης.
Οι πρωτεΐνες του τυρογάλακτος συγκαταλέγονται μεταξύ αυτών με την υψηλότερη βιολογική αξία και αποτελούν δημοφιλή συμπληρώματα στον χώρο της αθλητικής διατροφής και όχι μόνο. Βελτιώνουν την απόδοση του οργανισμού, ενισχύουν το ανοσοποιητικό, ενώ βοηθούν στην αποκατάσταση τραυματιών, καταπονημένων οργανισμών έπειτα από έντονη σωματική άσκηση, καθώς κι άτομα που υποβάλλονται σε χημειοθεραπείαΕχοντας καταφέρει να απομονώσει την πολύτιμη πρωτεΐνη από τον ορό του γάλακτος και να τη διαθέτει σε μορφή σκόνης, ο καθηγητής αναζήτησε τρόπους να αξιοποιήσει αυτά τα πλεονεκτήματά της. Αναμειγνύοντας στο εργαστήριο πρωτεΐνη με ένα μείγμα πολυμερισμένων και ελεύθερων σακχάρων και προσθέτοντας κάποια αρωματικά στοιχεία, παρασκεύασε το πρωτοποριακό ενεργειακό αρτοσκεύασμα. Ο κ. Κουρέτας δεν περιορίστηκε σε αυτό, αλλά προώθησε ο ίδιος τη διαδικασία μετατροπής της πατέντας του σε τελικό προϊόν που θα διατίθεται στο εμπόριο. Συνεργάστηκε με την εταιρεία «Πρωτεΐνες Κεντρικής Ελλάδος», που εδρεύει στην Καρδίτσα και μπορεί να επεξεργάζεται τυρόγαλα σε μεγάλη κλίμακα, απομονώνοντας την πρωτεΐνη, αλλά και με τους Μύλους Καπλανίδη στις Σέρρες, που προχώρησαν στη βιομηχανική παραγωγή του τελικού συσκευασμένου προϊόντος.
«Από την αρχή του χρόνου, το Feed Back διατίθεται σε ινστιτούτα διατροφής, αθλητικούς χώρους, καταστήματα πώλησης βιολογικών προϊόντων στην Ελλάδα, ενώ ήδη ξεκίνησε και η εξαγωγή του», αναφέρει ο γενικός διευθυντής των Μύλων Καπλανίδη, Δημήτρης Τσιλιακούδης.
Δείγμα του προϊόντος, με πληροφορίες για τη σύσταση και τις ιδιότητές του, έχει σταλεί στο Υπουργείο Εξωτερικών, συνοδευόμενο από πρόταση των δημιουργών του να αποτελέσει μέρος της επισιτιστικής βοήθειας της Ελλάδας προς τις χώρες του Τρίτου Κόσμου. «Είναι ένα προϊόν πράσινης επιχειρηματικότητας, το οποίο έχει όλα τα χαρακτηριστικά που το καθιστούν ιδανικό μέσο πράσινης διπλωματίας, αφού μπορεί να φτάσει στον αποδέκτη συσκευασμένο και έτοιμο προς κατανάλωση, χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις σε συντήρηση», επισημαίνει ο κ. Κουρέτας.
Ο ίδιος είδε με ικανοποίηση ξένες εταιρείες, από τις ΗΠΑ, την Κίνα, την Ινδία, ευρωπαϊκές κι αφρικανικές χώρες και αλλού, να εκδηλώνουν ενδιαφέρον για το Feed Back. Εγινε αποδέκτης σκέψεων για τη χορήγησή του σε ξένους στρατιώτες, ενώ δημοφιλείς ποδοσφαιρικές ομάδες από Ιταλία και Ισπανία εξετάζουν το ενδεχόμενο να το συμπεριλάβουν στο πρόγραμμα διατροφής των αθλητών τους. «Δυστυχώς, όπως συμβαίνει συνήθως, μας ανακαλύπτουν πρώτα εκτός συνόρων», σχολιάζει ο καθηγητής.
Η έρευνα στο Εργαστήριο του Τμήματος στη Λάρισα συνεχίζεται για την ανάπτυξη νέων καινοτομικών προϊόντων. Ηδη έχει αναπτυχθεί το αλεύρι με εκχύλισμα σταφυλιού, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή ψωμιού, κέικ και άλλων σκευασμάτων. Το προϊόν διευκολύνει τη σωστή λειτουργία των αγγείων σε άτομα με υπέρταση, διαβήτη και παχυσαρκία, ενώ έχει προστατευτική δράση έναντι του οξειδωτικού στρες. Αυτή την εποχή η έρευνα επικεντρώνεται στη μελέτη των ενδημικών αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών της ελληνικής υπαίθρου, με στόχο την αξιοποίηση των βιολειτουργικών τους ιδιοτήτων και την παραγωγή ειδικών τροφίμων.
